سبک های فرزند پروری:
با توجه به انواع سبکهای فرزند پروری متوجه می شویم که هردسته از والدین ، به جز آنهایی که می توانند به نیاز کودکان پاسخ داده و توقع و کنترل معقولی بر رفتار آنها داشته باشند ، درعمل فرزندانی بیمار تربیت می کنند . والدین سخت گیر و انسانهای تحقیر ، والدین سهل گیر فرزندانی سردرگم و یاغی تربیت می کنند . علاوه براین ،چند نکته دیگر می تواند روشن کننده سبکهای فرزند پروری بیمار گونه باشد :
رابطه مضاعف :
رابطه مضاعف مربوط به والدینی است که به دلایل مختلف پیامهای دولایه برای فرزندان خود ارسال می کنند . مادری که هم از داشتن فرزند خود ناراضی است و هم به فرزند خود علاقه مند است، درنهایت رفتارهای یکسان و وحدت یافته ای ندارد . این والدین صداقت و یکپارچگی در رفتار خود ندارند . تحقیقات نشان داده اند که والدین افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای این الگو رفتاری هستند.
والدین ناهماهنگ :
والدین ناهماهنگ نیز به نوعی محصولاتی بیمار تولید می کنند . در این الگو یکی ازوالدین با امری موافق است و دیگری مخالف . فرزندان چنین والدینی سردرگم هستند و از نظر اخلاقی ضعیف تربیت می شوند. چون آنها اصول محکمی رت برای تبعیت نمی باشند
جا بجایی نقش والدینی :
خانواده هایی که در آنها ، پدر نقش مادر و مادر نقش پدر را ایفا میکند ، نیز فرزندانی بیمار تربیت می کنند . پدر و مادرهریک نقشهای خاص خود را دارند. پدر در زندگی مظهر قدرت ،اقتدار و توقع و مادر مظهر مهر ، پاسخدهی و حساسیت نسبت بعه نیلز های عاطفی است . مادری که سعی میکند وظایف پدر را جبران کند ، گاهی نه پدراست و نه مادر یا به عبارت دیگر هم نقش مادری را خوب ایفا نمیکند و هم نقش پدری را تخریب میکند. برعکس اگر پدری نقش یک مادر مهربان رابه بگیرد ، هم نقش مادری را تضعیف میکند و هم جایگاه پدری را درنظام روان شناختی کودک متزلزل میکند . بنابراین چنین کوکانی ، چه دختر چه پسر به خصوص در نقش جنسی خود ضعیف عمل میکند .
والدین بیمار و عصبی :
والدینی که دچاراختلالات روانی باشند، نیز معمولا فرزندانی بیمار تربیت میکنند این والدین به چند دسته تقسیم میشوند :
_ والدینی که دارای بیماریهای عصبی هستند : مانند وسواس ، اضطراب یا افسردگی .
_ کسانی که خودشیفته بوده و یا اختلال شخصیت دارند .
والدین غایب :
والدینی که غایبند ، معمولا فرزندان خود را تنها میگذارند . تنها ماندن فرزندان زمینه را برای رشد الگوهای منفی رفتاری فراهم میکند . و از طرفی کودکان را به این باور که نیازمند هدایت یا حمایت دیگری نیستند واقف کرده و آنها را مستعد آسیبهای اجتماعی میکند . گاهی یکی از والدین غایب است که درایت ورت بار مسئولیت روی دوش یم والد قرار میگیرد و در دراز مدت ضمن خسته و عصبی کردن او امکان تربیت بهینه را ازبین میبرد.
والدین نابالغ :
والدینی که از هویت یافتگی کافی برخوردار نیستند ، نیز فرزندانی بیمار تربیت میکنند . این والدین یا از پختگی کافی برخوردار نیستند و یا کسانی هستند که هنوز امادگی ازدواج نداشته و یا آمادگی والدگری ندارند . آنها فرزند را به عنوان یک بازیچه و یا به طور ناخواسته به دنیا می آورند . گاهی چنین والدینی مسئولیت فرزندپروری خود را به والدین خود یعنی پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها می سپارند. دخالت الگوهای دیگر در فرزنروری هویت یافتگی فرزندان را به دلیل عدم هویت یافتگی والدین به خطر می اندازد .
منبع : آموزش اخلاق ،رفتار اجتماعی و قانون پذیری به کودکان
تالیف دکتر مسعود جان بزرگی / ناهید نوری / مژگان آگاه هریس