همه فکر می کنند. سرشت انسان این چنین ایجاب می کند. اما قسمت اعظم ما،خود به خودی ، سوگیرانه،تحریف گرانه، جانبدارانه،جاهلانه یا کاملا پیش داورانه است. از طرفی، کیفیت زندگی ما و هر چه می سازیم، تولید می کنیم یا به حاصل می آوریم، دقیقا تفکر ماست.تفکر نادرست مشکل زاست، هم به لحاظ مادی و هم در کیفیت زندگی. اما تعالی تفکر،چیزی است که باید به شکلی نظام مند پرورش داده شود. تفکر یعنی تلاش هر روزه برای یافتن پاسخ مناسب برای هر یک از این پرسش ها، از همین رو، ما متفکر نامیده می شویم.برای بهبود کیفیت تفکر لازم است فعالیت هایی انجام دهید که خوشاینداکثر افراد نیست.
تفکر انتقادی نوعی شیوه ی اندیشیدن است(درباره ی هر موضوع، زمینه یا مشکلی) که در آن، متفکر به واسطه ی احاطه بر اجزای سازنده ی تفکر و اعمال معیارهای عقلی در مورد آن ها، کیفیت تفکر خود را بهبود می بخشد.تفکر انتقادی مهارتی است نظام مند که باعث می شود شما در هر شرایطی از حداکثر ظرفیت فکری خود استفاده کنید.بنابراین تفکر انتقادی ابزار ذهنی در اختیارتان می گذارد که برای بررسی هر چه در زندگی و طی تحصیل نیازمند تفکر است به آن احتیاج دارید.
متفکر انتقادی ماهر کیست؟
فردیست که پرسش ها و مساله های مهم را به شکلی واضح و دقیق صورت بندی و مطرح می کند؛ اطلاعات مربوط را گردآوری و ارزیابی می کند و می تواند به خوبی آن ها را تفسیر کند؛ به نتیجه گیری های مستدل و راه حل های معقول می رسد و آن ها را براساس معیارهای مربوط محک می زند؛ با روشن بینی در نظام های فکری متفاوت می اندیشد ودر صورت لزوم فرضیات، استلزامات و پیامدهای عملی هر یک از این نظام ها را تشخیص می دهد و می سنجد؛ به منظور رسیدن به راه حل در مورد مسائل پیچیده، به خوبی با دیگران گفت و گو می کند.
به طور خلاصه تفکر انتقادی یعنی دنباله رو نبودن، خویشتن داری، خودنطارت گری و خود اصلاح گری لازمه ی تفکر انتقادی تن دادن به معیارهای سفت و سخت کمال گرایانه و کاربست هوشمندانه ی این معیار ها و همچنین مهارت در گفت و گو و مساله گشایی است.
درک اهمیت مفاهیم تفکر انتقادی
آیا می توانید موقعیتی را به یاد آورید که از مفهوم مهمی “سوء استفاده ” کرده باشید؟
راهنمایی: ایده ای را در نظر بگیرید که عموما در تفکر خود از آن استفاده می کنید، مسایلی همچون دوستی، اعتماد، صداقت یا احترام . آیا تا به حال ادعای دوستی با کسی را کرده اید در حالی که علیه وی رفتار می کردید؟
منتقد تفکر خود شوید
یکی از مهم ترین کارهایی که میتوانید برای خودتان انجام دهید آن است که فرآیند منتقد تفکر خود شدن را آغاز کنید و این کار را نه برای نفی یا کوچک کردن خود، بلکه برای پیشرفت و تمرین هنر تفکر ماهرانه و یادگیری مداوم انجام دهید. برای این کار باید تفکر خود را کشف کنید، ساختارهای آن را ببینید، استلزامات آن را بررسی کنید و شالوده و نقاط قوت آن را تشخیص دهید . باید درک کنید که از طریق تعهد و تمرین روزانه می توانید تغییرات اساسی در تفکر خود ایجاد کنید. باید عادات فکری بد خود و آنچه را که سعی در رسیدن به آن دارید- عادات فکری خوب- درک کنید. تفکرتان در هر سطحی که هست باید بدانید که می توانید بهتر باشید.
منبع: کتاب تفکر انتقادی نویسنده لیندا الدر، ریچارد پل ترجمه ی اکبر سلطانی، مریم آقازاده
انتهای پیام