آیا اکثراً جذب افرادی میشوید که بی مهر و بی عاطفه هستند؟ آیا احساس میکنید که نزدیک ترین افراد زندگیتان به شما توجه کافی ندارند؟
آیا احساس میکنید انسان بی ارزشی هستید؟ آیا احساس میکنید به دلیل بی ارزشی تان، اطرافیان، شما را نمی پذیرند و دوستتان ندارند؟
آیا خواسته های دیگران را بر نیازهای خودتان ترجیح میدهید؟ آیا در راه فداکاری برای دیگران چنان راه افراط می پیمایید که به خواسته های خودتان اصلاً نرسید؟ آیا نیازهای واقعی تان را نمی شناسید؟
آیا نگران هستید که مبادا اتفاقات ناگواری برای شما پیش بیاید؟ آیا یک درد خفیف ممکن است شما را به وادی وحشت بیندازد که مبادا دچار بیماری علاج ناپذیری شده اید؟
آیا متوجه شده اید که علی رغم برخورداری از تحسین و تشویق اجتماعی باز هم احساس نارضایتی و بی کفایتی میکنید؟
چنین الگوهایی را” تله های زندگی” می نامیم . تله زندگی را میتوان در رفتار اطرافیان با ما در دوران کودکی مان جستجو کنیم. ما در دوران کودکی به شیوههای مختلف آسیب دیده ایم طرد ،انتقاد حمایت افراطی، بدرفتاری بی توجهی یا محرومیت در اثر این تجارب اولیه تله های زندگی بخشی از وجودمان شده اند. بعد از طی دوران کودکی و ترک خانه پدری با ایجاد موقعیتها یا انتخاب افراد به بازآفرینی همان شرایط تلخ اولیه دوران کودکی میپردازیم. به عبارتی در حال حاضر دیگران ما را کنترل میکنند، با ما بدرفتاری میکنند یا به نیازهای ما توجه نمیکنند و از این رو تله های زندگی دست از سر ما برنمی دارند و تداوم می یابند. شاید به دلیل همین تداوم تله های زندگی است که در دست یابی به اهداف زندگی با ناکامی و شکست روبه رو می شویم.
تله های زندگی، چگونگی ،تفکر، احساس، رفتار و نحوه ارتباط با دیگران را تعیین میکنند .این تله ها به احساس های شدیدی مثل عصبانیت، غمگینی و اضطراب دامن میزنند. حتی زمانی که در زندگی اوضاع بر وفق مراد است جایگاه اجتماعی خوب ازدواج شادکام روابط خوب با دیگران و موفقیت شغلی باز هم ممکن است قادر به لذت بردن از زندگی نباشیم .
انواع تله های زندگی:
1: رها شدگی 2: بی اعتمادی /بدرفتاری 3: وابستگی 4: آسیب پذیری 5: محرومیت هیجانی 6: طرد اجتماعی
7: نقص / شرم 8: شکست 9: اطلاعت 10: معیار های سخت گیرانه 11: استحقاق
تله ها زندگی سه ویژگی دارند :
1: تله های زندگی ،الگوها یا درون مایه های دیرپای زندگی هستند
2: تله های زندگی ، خود آسیب رسان هستند
3: تله های زندگی، برای بقای خودشان می جنگند.
چگونگی شکل گیری تله های زندگی
عواملی در شکل گیری تله های زندگی نقش بازی میکنند. اوّلین عامل ،خلق و خو است که ذاتی و سرشتی در نظر گرفته میشود میراث عاطفی ما باعث میشود که در قبال رویدادها به سبک و سیاق خاصی، واکنش هیجانی نشان بدهیم. نظیر سایر ویژگیهای فطری، در خلق و خو نیز اصل تفاوت های فردی به شدت حاکم است. خلق وخو دامنه ای از هیجانها را در بر میگیرد ما معتقدیم که خلق و خویی که به ارث می بریم در شکل گیری تله های زندگی نقش دارد در این قسمت به معرّفی برخی از ابعاد خلق و خو می پردازیم.
ابعاد احتمالی خلق وخو:
خجالتی = معارشتی منفعل = پرخاشگر بی احساس = احساساتی نگران = شجاع حساس = آسیب ناپذیر
ممکن است فکر کنید که خلق و خوی شما ترکیبی از این ابعاد .است خلق و خو ابعاد دیگری نیز دارد که ما هنوز آنها را نشناخته ایم. البته رفتار ما علاوه بر اینکه تحت تأثیر خلق و خواست محیط نیز بر آن اثر می گذارد محیط امن و حمایتگر حتی میتواند کودک کاملاً خجالتی و کمرو را خونگرم و اجتماعی بار بیاورد. اگر کودک آسیب ناپذیر در محیطی بزرگ شود که دائم در معرض خطر باشد ،ممکن است حساس و ترسو بار بیاید. وراثت و محیط بر ما اثر میگذارند و زندگی ما را شکل می دهند . این مسئله( حتی به درجاتی کمتر) در زمینه صفاتی که کاملاً جسمی هستند( مثل قد و وزن) نیز حاکم است .همه ما با استعدادی برای داشتن قد مشخص متولد میشویم و بخشی از توانایی بالفعل شدن این استعداد به محیط زندگی وابسته است . تغذیه ،ورزش، غذاهای سالم در افزایش قد اثر میگذارند .
نظریه پردازان، مهمترین عامل مؤثر محیطی را خانواده در نظر گرفته اند .پویایی های خانواده اصلی ما، تشکیل دهنده پویایی های دنیای اولیه ما بوده اند. زمانی که در شرایط فعلی در دام تله زندگی می افتیم، تقريباً همیشه بازسازی صحنه ای از پویایی های خانواده مان در دوران کودکی است.
مدرسه همسالان و جامعه سایر عوامل تأثیرگذار بر زندگی هستند. اما خانواده در این بین، جایگاه خاصی دارد. زمانی که محیط اولیه خانواده مخرب و ناخوشایند باشد به شکل گیری تله های زندگی کمک می کند ..
وراثت و محیط بر یکدیگر اثر میگذارند عوامل مخرب دوران کودکی با ابعاد خاصی از خلق و خو در شکل گیری تله های زندگی دست به دست هم میدهند خلق و خوی ما تا حدی تعیین میکند که والدین و دیگران چگونه با ما رفتار کنند به عنوان مثال اغلب یکی از فرزندان سوژه بدرفتاری می شود. حتی خلق و خوی ما در چگونگی تأثیرپذیری از درمان نیز نقش دارد. با فرض محیط یکسان دو کودک می توانند واکنشهای متفاوتی به این محیط یکسان نشان بدهند. ممکن است هر دوی این کودکان با بد رفتاری مواجه شوند اما یکی از آنها منفعلانه برخورد میکند و دیگری از حق خودش دفاع میکند.
منبع : زندگی خود را دوباره بیافرینید
نویسنده جفری یانگ ژانت کلوسکو